Hoe Obesitas in de Hand wordt gewerkt

48% van de Vlamingen heeft overgewicht en 13% lijdt aan obesitas. Dat percentage neemt jaar na jaar toe en kost ons inmiddels 1 miljard extra aan gezondheidskosten . Harde cijfers. Tegelijk zijn we met z’n allen steeds meer bezig met gezonde voeding. Een contradictie?

Volgens gedragswetenschapper Roel Hermans niet. Hij stelt dat het idee is ontstaan dat het leven maakbaar is, en dus ook ons gewicht. Dat klopt echter niet helemaal. Natuurlijk is op je voeding letten en voldoende sporten belangrijk, maar er zijn ook andere factoren waarover we minder controle hebben, zoals erfelijke aanleg, psychosociale factoren en de omgeving . Zelfs luchtvervuiling kan ervoor zorgen dat kinderen later obees worden .

Onze maatschappij maakt het ons niet makkelijk. Alle foodblogs, healthy foodbars en superfoods ten spijt, wordt het steeds moeilijker om gezond te eten. Zo is gezonde voeding doorheen de jaren steeds duurder geworden, terwijl ongezonde voeding juist goedkoper werd . Als een handje noten duurder is dan een zak chips, werkt dat natuurlijk niet stimulerend. Tel daarbij op dat we met z’n allen minder (tijd hebben om te) bewegen, en we zitten met een groot probleem.

“Onze liefde voor zoet is terug te leiden naar ‘de aap die in ons zit’. Miljoenen jaren geleden deelden we dezelfde voorouder als de apen. Zij gingen op zoek naar fruit. Pas als dat niet voorradig was, kozen ze voor minder zoete bronnen zoals insecten en bladeren. Alleen moesten zij nog in bomen klimmen om aan hun suiker te geraken” , aldus Paul Breslin, voedingswetenschapper.

Nu ligt ongezonde voeding voor het grijpen. Reclame, restaurants, koekjesautomaten: overal waar we gaan, worden we geconfronteerd met eten. Onze omgeving verleidt ons continu om ongezonde keuzes te maken . Het is erg moeilijk om ons lichaam dan af te remmen.

Ook supermarkten weten dat en spelen daarop in door daar de producten met de meeste marge op de meest aantrekkelijke plekken te plaatsen. Meestal zijn dat ongezonde dingen. Aan het opstellen van zo'n supermarkt hebben psychologen meegewerkt die specifiek met klanten en hun koopgedrag bezig zijn. Heb je al opgemerkt dat je bij de meeste supermarkten eerst door de groenten- en fruitafdeling gaat als je binnenkomt? Dan heb je je gezonde plicht al meteen gedaan en voel je je minder schuldig als je nadien een extra doos koekjes in je karretje laadt. Zo is de hele supermarkt opgesteld met uitdagingen en keuzes die kunnen beïnvloed worden.

Emotioneel eten

Bovendien is eten een emotioneel gegeven. Bij stress, verdriet of eenzaamheid grijpen veel mensen snel naar ongezonde voeding. De drang naar eten ontstaat uit een proces in de hersenen, waarbij ervaringen en herinneringen bepaalde voeding een emotionele lading geven .

Reclame speelt daarop in door emoties te verkopen in plaats van een product. Zie je dat iemand zielsgelukkig wordt van een cola, dan zal je die gevoelens met het product associëren. Vooral suiker, vet en zout bezorgen ons een genotgevoel . Eten wordt dan ook vaak iets om jezelf mee te verwennen. Zeker in tijden van werkdruk en stress speelt dat een rol. Want na zo’n zware werkdag heb je toch wel die pot ijs verdiend?

Overgewicht is geen kwestie van eigen schuld, dikke bult. Met doorzettingsvermogen, hard werken en veel motivatie kom je een heel eind, maar onze maatschappij duwt ons continu in de verkeerde richting. Je moet al sterk in je schoenen staan om al die verleidingen tegen te gaan .

Op deze manier is het bestrijden van obesitas dweilen met de kraan open. Er worden massaal medicijnen voorgeschreven, maar aan de bron wordt niets gedaan . Het zou makkelijker en goedkoper moeten worden gemaakt om gezond te leven. Want deze fastfoodmaatschappij is nefast voor onze gezondheid.

Mindfulness als Sleutel naar Bewuste Leefstijlkeuzes

Het goede nieuws is dat er manieren zijn om jezelf te wapenen tegen deze verleidingen. Mindfulness helpt je om bewuste keuzes te maken in een wereld vol afleiding. Door mindfulness te integreren in je dagelijkse leven, kun je leren luisteren naar je lichaam en je emoties, en stoppen met het automatisch grijpen naar ongezonde snacks als troost.

Wil je meer weten over hoe je met mindfulness een gezondere leefstijl kunt ontwikkelen? Schrijf je dan vandaag in voor onze nieuwsbrief en volg onze socials voor tips & tricks. Ontdek hoe je de controle kunt terugnemen en stappen kunt zetten naar een gezonder en gelukkiger leven.

Bronnen:

1. Hermans, R. C. J., Larsen, J. K., Herman, C. P., & Engels, R. C. M. E. (2009). Social influences on eating: A review of experimental and naturalistic research. Appetite, 52(3), 457-474.

2. Brook, R. D., et al. (2010). Particulate Matter Air Pollution and Cardiovascular Disease: An Update to the Scientific Statement From the American Heart Association. Circulation, 121(21), 2331-2378.

3. Breslin, P. A. S. (2013). An evolutionary perspective on food and human taste. Current Biology, 23(9), R409-R418.

4. Hermans, R. C. J., et al. (2012). Like a normal person: The effect of social norms on children's eating behavior. Appetite, 58(3), 864-872.

5. Soons, L. J., et al. (2019). Supermarket Sales Strategies and their Effects on Healthy Food Purchasing Behavior. Journal of Consumer Research, 46(2), 225-241.

6. Gibson, E. L. (2006). Emotional influences on food choice: Sensory, physiological and psychological pathways. Physiology & Behavior, 89(1), 53-61.

7. Epel, E. S., et al. (2001). Stress-induced cortisol, mood, and emotional eating in young women: a laboratory study. Psychosomatic Medicine, 63(2), 301-310.

8. Wang, Y., et al. (2008). The obesity epidemic in the United States—gender, age, socioeconomic, racial/ethnic, and geographic characteristics: a systematic review and meta-regression analysis. Epidemiologic Reviews, 29(1), 6-28.

9. Glanz, K., & Flegal, K. M. (1994). Current and Potential Determinants of Obesity in the United States. Annual Review of Public Health, 15(1), 349-376.