God zit in ons – Waarom ik kracht put uit religie, maar niet uit de kerk

verrijzenis als innerlijk symbool

Vandaag is het Paaszondag. Een dag waarop traditioneel herdacht wordt dat Jezus opstond uit de dood. Maar wat gebeurde er eigenlijk in die dagen ervoor en nadien? Volgens het klassieke verhaal werd Jezus verraden, gevangen genomen, gemarteld, gekruisigd en begraven. Drie dagen later vonden zijn volgelingen het graf leeg. Hij verscheen aan hen, niet als een spook of schim, maar als een levend wezen dat het aardse overstegen had. Voor velen is dat een bewijs van zijn goddelijkheid. Maar voor mij is het ook iets anders: een diep menselijk symbool van innerlijke transformatie. Van sterven aan oude pijn, angsten en ego, om herboren te worden in waarheid, liefde en licht.

Het verhaal van Jezus raakt mij. Niet omdat het letterlijk gebeurd moet zijn, maar omdat het universeel is. Elke mens kent periodes van verraad, lijden, dood en – als we durven – wederopstanding. Vandaag wil ik schrijven over religie. Over hoe ik kracht vind in oude verhalen, maar niets meer voel bij de instituten die ze jarenlang hebben misbruikt.

Transformatieverhalen in alle religies

Jezus is niet de enige figuur die door lijden heen groeide naar verlichting. Over heel de wereld zijn er verhalen met een vergelijkbaar motief:

• In het boeddhisme laat Siddhartha alles los en ontmoet onder de bodhiboom de waarheid.

• In het hindoeïsme strijdt Arjuna in de Bhagavad Gita met innerlijke twijfel, tot Krishna hem herinnert aan zijn ware aard.

• In het oude Egypte daalt Osiris af in de onderwereld en herrijst als koning van het hiernamaals.

• In de Noordse mythologie sterft Odin aan zichzelf, hangend aan de wereldboom Yggdrasil, om wijsheid te verkrijgen.

• In het sjamanisme spreken we van de ‘donkere nacht van de ziel’ – een innerlijke dood, nodig voor spiritueel ontwaken.

  
  

De vormen verschillen, maar de boodschap blijft: transformatie is pas mogelijk na het sterven van het oude. Deze verhalen zijn geen eigendom van een religie. Ze zijn van ons allemaal.

Hoe de kerk het mystieke tot een doctrine maakte

De oorspronkelijke kracht van religie ligt in verbinding en overgave, maar de geschiedenis van de kerk is er een van overheersing en machtsmisbruik. Kijk maar naar de volgende fenomenen:

• De kruistochten, zogezegd om het heilige land te bevrijden, maar in essentie rooftochten onder goddelijke vlag.

• De Inquisitie: mensen verbrand voor hun overtuiging, voor het lezen van verboden teksten of het beoefenen van "ketterse" mystiek.

• De veroordeling van gnostische stromingen, die juist benadrukten dat God binnenin ons leeft.

• De selectie van canonieke Bijbelboeken en het verbod op teksten zoals het evangelie van Thomas of Maria Magdalena, die een andere, intiemere kijk gaven op Jezus’ leer.

• De politieke vervlechting: koningen benoemden bisschoppen en pausen in ruil voor invloed. Denk aan figuren als Edward VIII of Hendrik VIII, die religieuze macht manipuleerden voor persoonlijk gewin.

En dan is er de psychologische controle: eeuwenlang werd schuld en schaamte ingepompt als spiritueel principe. Denk aan:

• De biecht: een systeem dat je leert jezelf steeds opnieuw te veroordelen.

• Zondebesef: de overtuiging dat je per definitie tekortschiet zonder tussenkomst van een priester.

• Lichamelijkheid als zondig: vooral gericht op vrouwen, seksualiteit, en alles wat verbonden is met het aardse lichaam.

Dit alles heeft ervoor gezorgd dat velen vandaag spiritualiteit verwarren met schuldgevoel. Met moeten in plaats van mogen. Met kleinheid in plaats van grootsheid.

God in ons is het gevaarlijkste idee dat er bestaat

Stel je voor: iedereen herinnert zich dat het goddelijke in zichzelf woont. Dan heb je geen bemiddelaar meer nodig. Geen paus, geen overheid, geen externe autoriteit die vertelt hoe je moet leven of denken. Dan zijn we autonoom. En dat is gevaarlijk voor elk systeem dat controle wil behouden.

Daarom werden vrije denkers gesmoord. Daarom werd de innerlijke tempel afgebroken. Zelfs in onze biologie zie je het terug: de pijnappelklier – lang beschouwd als de zetel van spiritueel bewustzijn – wordt letterlijk gecalcificeerd door stoffen in onze voeding en omgeving. Of dat toeval is, laat ik aan jou over.

De boodschap is duidelijk: machtssystemen vrezen niets meer dan een mens die zichzelf kent. Die zich her-innert.

Her-inneren: terug naar het hart

Het woord herinneren komt van het Latijnse re-in-corare: terugkeren naar het hart. Terug naar binnen. Naar de plek waar we al wisten wat we vergaten.

Spiritualiteit is voor mij geen geloof in iets buiten mij. Het is een thuiskomen in wat altijd al waar was. Mijn ziel heeft een stem. En die wil gehoord worden. Niet gesmoord in dogma’s, maar gevoeld in stilte. In natuur. In ontmoeting. In creatie.

De verhalen die ooit als heilig beschouwd werden, zijn geen eigendom van instituten. Ze leven voort in ons. We zijn levende evangeliën. Ademend gebed. Wandelende tempels.

De dood als poort

Pasen gaat niet over het wonder van één man die opstond. Het gaat over het eeuwige wonder dat in ieder van ons schuilt: het vermogen om te sterven aan het oude. Aan het ego. Aan wat ons niet meer dient.

De echte dood is niet fysiek. Het is het afsterven van illusie. En als dat gebeurt, als je sterft aan wie je dacht te moeten zijn, dan kan wie je werkelijk bent geboren worden.

En dat, lieve lezer, is verrijzenis. Niet op een berg, niet in een kerk, maar in jouw eigen hart.

RCVRY is een plek van herinnering. Van terugkeren naar wat echt is. Dank je om hier te zijn.